پروفیل یکی از مهم‌ترین عناصر قابل استفاده در صنعت ساخت و ساز است که در اشکال مربعی، مستطیلی، دایره‌ای و … تولید می‌شوند. لذا این مقاطع که در زیرمجموعه پروفیل قرار می‌گیرند از مواد مختلفی همچون آلومینیوم و فولاد تولید می‌شوند. بنابراین، به دلیل نوع تولید و موارد بکاررفته، کاربردهای متنوعی نیز دارند. رایج‌ترین کاربردهای پروفیل شامل: سازه‌های فلزی، پل‌ها، ساختمان‌های بلند، خودروها، هواپیماها و تجهیزات صنعتی می‌شود. در دنیای امروز هزینه و دوام کار اهمیت بالایی دارد. بنابراین، با تولید فلزاتی مکعب مستطیل شکل توخالی هم مواد اولیه کمتری به کار ببرند. همچنین این محصول نسبت به میله‌های توپر وزن کمتری دارد و امنیت سازه را تقویت می‌کند.
پروفیل‌ها را می‌توان به دو دسته عمده تقسیم‌بندی کرد؛ دسته اول پروفیل‌های ساختمانی و دسته دوم پروفیل‌های صنعتی هستند. پروفیل‌های ساختمانی بیشتر در ساخت در و پنجره و نرده کاربرد دارند و پروفیل‌های صنعتی بیشترین کاربردشان در صنایع خودرو است.
پروفیل چیست؟
پروفیل (Profile) به معنای مقطع ثابت با طول زیاد است که در صنایع مختلف از جمله ساختمان‌سازی و ماشین‌سازی برای تولید قطعات فلزی با اشکال متنوع استفاده می‌شود. این نوع مقاطع با اشکال و انواع متنوعی تولید شده که هرکدام کاربرد خاص خود را دارند.
بنابراین پروفیل‌ها در طول‌های مختلف (معمولا ۶ و ۱۲ متری) تولید می‌شوند. قیمت پروفیل با ابعاد سطح مقطع و ضخامت و طول آن ارتباط مستقیم دارد. مهندسان عمران باید قبل از ساخت یک بنا تمام محاسبات نیروی‌های یک سازه را انجام دهند و پروفیل مناسب را انتخاب نمایند. باید استفاده از آن به گونه‌ای باشد که بین ایمنی سازه و هزینه تمام شده ساخت یک بنا تعادل برقرار باشد. همچنین مهندسان به کاربری یک ساختمان و تعداد افرادی که روزانه رفت و آمد دارند دقت می‌کنند.
با توجه به اینکه کاربرد پروفیل، صنعتگران این حوزه سعی می‌کنند پروفیلی تولید کنند که در برابر انواع حوادث و خوردگی مقاوم باشد. قوطی‌ها به قدری مصارف گوناگون و مختلف دارند که ممکن است ما در روز و در سطح شهر آن را بارها دیده باشیم. پل‌های عابر پیاده و نرده‌های حفاظ در راه‌پله و نرده‌های دیگر خانه و سقف‌های خانه‌های شمال کشور، همه و همه می‌توانند پروفیل باشند.
کاربرد پروفیل فولادی
در صنعت ساختمان‌سازی از آهن‌آلات گوناگونی استفاده می‌شود که هر یک نقش مهمی در تکمیل سازه ایفا می‌کنند. یکی از این آهن‌آلات پرکاربرد، پروفیل است. این نوع از پروفیل به طور گسترده در تولید درب و پنجره مورد استفاده قرار می‌گیرد. پروفیل‌های به‌کاررفته در این حوزه دارای سطح مقطع باز و بسته هستند. علاوه بر این، از پروفیل برای ساخت نرده‌های راه‌پله، حفاظ‌های تراس و طراحی نمای ساختمان نیز استفاده می‌شود.
انواع پروفیل در سایزهای مختلف
قوطی نوع بسته
این نوع پروفیل به شکلی است که سطع مقطع آن از نظر هندسی بسته است. این نوع پروفیل که کاربردهای فراوانی در سازه‌های مختلف دارد بسیار محبوب است. این مدل بیشتر برای درب و پنجره‌ها مورد استفاده قرار کی‌گیرد. همچنین برای ساخت کرکره‌های برقی جدید از پروفیل بسته بهره می‌گیرند. قوطی دارای سطح مقطع HSS از همین نوع بسته است.
قوطی فولادی نوع باز
با گسترش پروفیل‌ها، در ساخت پروفیل‌هایی که به شکل بسته نبودند احساس نیاز شد. به همین دلیل شروع به ساخت پروفیل به شکل‌های Z، U و... کردند. که در این بین شکل Z بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. قوطی‌ها باز بیشتر برای چارچوب‌های درب‌های چوبی کاربرد دارد. همچنین در نمای بیرون در و پنجره هم دیده می‌شود. این پروفیل‌ها در MDF هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مزایای پروفیل
پروفیل آهنی به دلیل توخالی بودن مقطع، نسبت به سایر مقاطع وزن کمتری دارد ولی در عین حال مقاومت سازه را تا حد زیادی افزایش می‌دهد؛ در نتیجه استحکام ساختمان و سازه مورد نظر نیز بالا می‌رود. درواقع می‌توان سازه سبک‌تر با مقاومت بالاتری را با کمک پروفیل ایجاد کرد.
معایب پروفیل
پروفیل در کنار تمام محاسنی که دارد، معایب هم دارد. در طول مقاله بارها کاربردها و خوبی‌های آن را گفتیم؛ اما پروفیل به شکل انبوه در کشور تولید نمی‌شود. زیرا در بسیار از ماشین‌آلات تولید پروفیل، از تکنولوژی خاصی پیروی می‌کنند و بسیار گران هستند. همین موضوع باعث شده که قیمت پروفیل در کشورمان خیلی مناسب نباشد. از دیگر معایب این محصول، سخت بودن اتصالشان در محل استفاده است. اتصال پروفیل نیاز به دستگاه مخصوصی به نام ConXL که جدید است و به وفور در کشورمان وجود ندارد؛ برای همین هزینه‌های اتصالات پروفیل نسبتا زیاد است.
نگاهی کلی به اهمیت و کاربرد پروفیل‌ها
در این مقاله به طور جامع به پروفیل، کاربرد و حتی معایب آن پرداختیم. در بسیاری از ساختمان‌هایی که ما در طول روز می‌بینیم از انواع آن استفاده شده است. پروفیل برای افزایش مقاومت و ایمنی و جلوگیری از خوردگی و کاهش وزن سازه در ساختمان‌سازی مورد استفاده است. این محصول حتی در صنایع خودروسازی و تجهیزات نظامی و تجهیزات پزشکی نیز از مقاومت بالای پروفیل بهره می‌گیرند. پروفیل با قیمت‌های متفاوت دارد. هر مدل از پروفیل برای قسمت خاصی از یک سازه کاربرد دارد. مهندسان عمران با اندازه‌گیری فشار روی هر قسمت ساختمان می‌گویند که نیاز به چه پروفیلی دارد. از طرفی هم هرچه ضخامت و ابعاد پروفیل بیشتر باشد قیمت بالاتری دارد.